Konumuz: Kiralar

Son dönemde Instagram hikayelerimde de bunu konuşur olduk: Ev fiyatları… Hiç beklemediğimiz kadar artan gerek satılık gerek kiralık ev fiyatları karşısında şaşırmamak mümkün değil. Bana kiracılar da yazıyor, ev sahipleri de. Herkesin kendine göre haklı olduğu bu konuda sorular gelince, ben de avukat arkadaşım Beril Özcan Sonugelen’le konuşmak istedim. Hiç bilmediğim bir konuda yorum yapmam doğru olmadığı için en güzel bilgileri kendisinden aldım. Böylece bana soranlar da faydalanabilir.

Biz bunu Beril’le sık sık yapmak istiyoruz. Boşanma süreci, iş yerinde yaşanan sorunlar. Hepsiyle ilgili Beril’e soracağım, o da bizim için yanıtlayacak.

Şimdi konumuz: Kira

Şu anda ev fiyatları hepimizin bildiği gibi uçtu. Bu kira artışlarını doğru buluyor musunuz?

Kira bedellerinin artışı, enflasyonun artmasının kaçınılmaz sonuçlarından biridir. Enflasyonun artması ile kira bedellerinin de yükselmesi öngördüğümüz bir durumdur. Kira ilişkisi devam eden kiracı ve kiraya verenin ise, kira bedeli ve kira artış oranı ile yükümlülükleri kira sözleşmelerinde belirlenen şekilde devam eder.

Kira artışı sözlü yapıldıysa mutlaka yazılı da belirtilmeli mi?

Kira sözleşmesi ve kira artışı sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Sözleşmenin veya kira artışının yazılı yapılmaması, kiraya veren ile kiracı arasındaki kira ilişkisinin yazılı olarak ispatlanamamasına sebep olacaktır. Kira sözleşmesinin yazılı yapılmadığı durumlarda kira artışının en fazla TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranında olabileceği kabul edilir. TÜFE oranından daha az oranda yapılan kira artışı, kiraya verenin hakkından feragat ettiğini göstermediğinden; ispat yönünden mağduriyet yaşanmaması için kira sözleşmesi ve kira artışının yazılı şekilde yapılmasını tavsiye ediyoruz.

Sözleşme devam ettiği halde ev sahibi “çık” diyorsa neler yapılabilir?

Sözleşme devam ederken kiracının çıkarılması ancak kiraya verenin haklı sebebi ile fesih hakkını kullanması ile mümkündür. Kiraya veren haklı sebep olmaksızın kiracıyı tahliye edemeyecektir. Kiraya veren, haklı sebepler çerçevesinde kiracısını tahliye edebilmek için hukuki yollara başvurmalıdır. Kiracı, haklı sebep olmaksızın tahliye talep eden kiraya veren ile arasındaki uyuşmazlığın çözümü için hukuki destek almalıdır.

Bu durumlarda mobbing oluyor mu hiç?

Ekonomik koşulların değiştiği bu dönemde kiraya veren ve kiracılar arasında sıklıkla uyuşmazlık gözleniyor. Haklarını bilmeyen kiracı veya kiraya verenin bu konuda problem yaşaması çok olası. Tavsiyemiz, kiraya veren ve kiracıların aralarındaki kira ilişkisini ispatlayabilecek şekilde kira sözleşmelerini yazılı olarak yapması ve uyuşmazlıkların hukuki zeminde çözülmesidir.

Kira sözleşmesi yaparken nelere dikkat edilmeli?

Kiraya verenin ve kiracının çeşitli nedenlerle mağduriyet yaşamaması için kira sözleşmesinin kapsamlı, hukuka uygun ve yazılı şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Bu nedenle kira sözleşmesi düzenlerken taraflarca dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunuyor. Bunlardan bazıları şunlardır; İlgili sözleşmede kiraya verenin, kiracının ve varsa kefilin kişisel bilgileri doğru bir şekilde yazılmış olmalıdır. Sözleşme kiraya veren, kiracı ve varsa kefil tarafından, taraflar huzurunda imzalanmalıdır. Ayrıca kira sözleşmesinin her bir sayfasının kiraya veren, kiracı ve varsa kefil tarafından imzalanmasına da dikkat edilmelidir.  Kira sözleşmesinde varsa kefilin kefaletinin bedel olarak sınırının ve kefaletin süresinin belirlenmiş olması gerekmektedir. Kira sözleşmesinde kiralananın adresinin tam ve doğru olarak yazılması gerekmektedir.

Bir yıllık ve bir aylık kira bedelinin ne kadar olduğunun hem yazı hem de rakam ile yazılması gerekmektedir. Bu gibi hususlar eksiksiz yazılmalıdır. Taraflar, mağduriyet doğurabilecek ve/veya yasanın geçersiz saydığı hususlardaki maddeleri içeren sözleşmeleri imzalamaktan kaçınmalıdırlar. Haklarını güvence altına alacak şekilde sözleşmenin hazırlanması için sürecin bir avukat ile birlikte yürütülmesini tavsiye ediyoruz.

Sözleşmeden birkaç yıl sonra kirayı devletin belirlediği orandan daha fazla artırma hakkı var mı? “Şu kadar ver yoksa çık” demek gibi… Böyle bir durumda kiracının ve ev sahibinin hakları neler?

Kira sözleşmeleri genellikle 1 yıl süre ile yapıldığı gibi taraflar süreyi birlikte belirleyebilirler. 1 yıl için yapılmış bir kira sözleşmesi 1 yıllık süre sonunda kendiliğinden sona ermez.

Taraflar arasındaki kira ilişkisi devam ederken kiraya verenin yeni bir kira bedeli belirlemek istemesi; ancak kira ilişkisi 5 yılı geçmişse ve dava yolu ile yeni bir bedel belirlenmesini talep ederse mümkündür.

Ev sahibi birden artırdığında kiracının hakları neler?

Kiraya verenin kira bedelini sözleşmede belirtilen kira artış oranından ve/veya TÜFE’den daha fazla oranda arttırması hukuka uygun değildir. Kira bedelinde artış, ancak her kira döneminin sonunda yapılabilecektir. Bir kira yılı devam ederken ev sahibinin kira bedelini arttırma talebinin herhangi bir şekilde bağlayıcılığı söz konusu değildir.

Size genelde kiracılar mı başvuruyor ev sahipleri mi?

Kira bedellerinin ve buna bağlı olarak uyuşmazlıkların arttığı bu dönemde hem kiracılar hem de kiraya verenler sahip oldukları hakları öğrenmek ve uyuşmazlıklarını çözmek amacıyla bizlere başvurmaktadır. Kira ilişkisinden doğan uyuşmazlıkların haklarınıza zarar vermemesi için hukuk zemininde çözülmesini ve bu yolda bir avukata danışılmasını tavsiye ediyoruz.

Umarım size yardımcı olabilmişizdir. Bir sonraki konuda görüşmek üzere 🙂